Business, EL News
સોના અથવા સોનું હંમેશા ભારતીય સંસ્કૃતિનો મહત્વપૂર્ણ ભાગ રહ્યો છે. લગભગ દરેક મહત્વના તહેવારો કે લગ્નની સિઝનમાં લોકો સોનાના ઘરેણા ખરીદે છે. આ સિવાય લોકો ભવિષ્ય માટે સોનું પણ પોતાની પાસે રાખે છે. આવી સ્થિતિમાં આપણા માટે એ જાણવું ખૂબ જ જરૂરી બની જાય છે કે આપણે જે સોનું કે સોનાના દાગીના ખરીદી રહ્યા છીએ તે કેટલું શુદ્ધ છે. આ માટે સરકારે કેટલાક પગલા પણ લીધા છે. હોલમાર્કિંગ એ સોનાની શુદ્ધતા વિશે જાણવાની સૌથી સરળ અને સરળ રીત છે. જેના કારણે આપણા હોલમાર્ક વિશે જાણવું પણ ખૂબ જ જરૂરી છે.
હોલમાર્ક શું હોય છે?
બ્યુરો ઓફ ઈન્ડિયન સ્ટાન્ડર્ડ્સ અનુસાર, હોલમાર્કિંગ એ કિંમતી ધાતુના આર્ટિકલ્સમાં કિંમતી ધાતુની પ્રમાણસર સામગ્રીનું ચોક્કસ નિર્ધારણ અને ઓફિશિયલ રેકોર્ડિંગ છે. આ રીતે હોલમાર્ક એ ભારતમાં કિંમતી ધાતુની વસ્તુઓની શુદ્ધતા અથવા સુંદરતાની બાંયધરી તરીકે ઉપયોગમાં લેવાતા ઓફિશિયલ ચિહ્નો છે. ચાલો હવે તેને આસાન ભાષામાં સમજીએ. વાસ્તવમાં હોલમાર્કિંગ એ એવી પ્રોસેસ છે જેના દ્વારા સોના અને અન્ય કિંમતી ધાતુઓની શુદ્ધતા જાણી શકાય છે. જો તમે જે જ્વેલરી ખરીદી રહ્યા છો તે હોલમાર્કેડ છે, તો તેનો અર્થ એ છે કે તમારા દાગીનાની શુદ્ધતા પ્રમાણિત છે. BIS એક્ટ મુજબ સોના અથવા ચાંદીના દાગીનાનું હોલમાર્કિંગ ફરજિયાત બની ગયું છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમે હોલમાર્ક મુજબ 23K સોનાના દાગીના ખરીદો છો, તો તેનો અર્થ એ છે કે 100 ગ્રામમાં લગભગ 95 ગ્રામ શુદ્ધ સોનું છે અને બાકીની અન્ય ધાતુઓ તેમાં મિશ્રિત છે.
આ પણ વાંચો…Health Tips: શરીરના આ પાંચ દર્દને નજરઅંદાજ ન કરો
ભારતમાં સોના અને ચાંદીનું હોલમાર્કિંગ ફરજિયાત
ભારતમાં સોના અને ચાંદીના દાગીનાનું હોલમાર્કિંગ ફરજિયાત છે. BIS નિયમો, 2018 ની કલમ 49 મુજબ, જો ઉપભોક્તા દ્વારા ખરીદવામાં આવેલી હોલમાર્કવાળી જ્વેલરી નિર્ધારિત સ્કેલ કરતાં ઓછી શુદ્ધતાની હોવાનું જણાય છે, તો ખરીદનાર/ગ્રાહક વળતર મેળવવા માટે હકદાર રહેશે, જે તેની ગણતરી કરેલ રકમ કરતાં બમણી હશે. તફાવત 6 અંકનો HUID 01 જુલાઈ, 2021 થી રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો અને આ તારીખ પછી હોલમાર્ક કરાયેલા તમામ લેખો માત્ર HUID સાથે હોલમાર્ક કરવાના છે. HUID ની રજૂઆત પછી, હોલમાર્કમાં 3 અંકો, BIS લોગો, લેખની શુદ્ધતા અને છ-અંકના આલ્ફાન્યૂમેરિક HUIDનો સમાવેશ થતો હતો. દરેક હોલમાર્ક કરેલી આઇટમનો એક અનન્ય HUID નંબર હોય છે જેને શોધી શકાય છે.
આ એપ દ્વારા તમે ઘરેણાંની શુદ્ધતા પણ જાણી શકો
ગ્રાહક BIS CARE એપમાં ‘Verify HUID’ નો ઉપયોગ કરીને HUID નંબર સાથે હોલમાર્કવાળી સોનાની જ્વેલરીને તપાસી અને પ્રમાણિત કરી શકે છે. આ એપ એન્ડ્રોઈડ અને આઈઓએસ બંનેમાં ઉપલબ્ધ છે. તે આર્ટિકલને હોલમાર્ક કરાવનાર ઝવેરીની માહિતી, તેમનો નોંધણી નંબર, લેખની શુદ્ધતા, આર્ટિકલનો પ્રકાર તેમજ આર્ટિકલનું પરીક્ષણ અને હોલમાર્ક કરનારા હોલમાર્કિંગ સેન્ટરની વિગતો પ્રોવાઇડ કરે છે.
અનહોલમાર્કેડ જ્વેલરી કેવી રીતે ચેક કરવી
જો તમારી પાસે નોન-હોલમાર્ક જ્વેલરી હોય તો પણ તમે તેની શુદ્ધતા ચકાસી શકો છો. સામાન્ય ઉપભોક્તા કોઈપણ BIS માન્ય એસેઈંગ એન્ડ હોલમાર્કિંગ સેન્ટર (AHC) પર શુદ્ધતા માટે તેની હોલમાર્ક વગરની સોનાની જ્વેલરીનું પરીક્ષણ કરાવી શકે છે. AHC સામાન્ય ગ્રાહકોના સોનાના દાગીનાની પ્રાથમિકતાના આધારે પરીક્ષણ કરે છે અને ગ્રાહકને ટેસ્ટ રિપોર્ટ આપે છે. ગ્રાહકને જારી કરાયેલ ટેસ્ટ રિપોર્ટ ગ્રાહકને તેની જ્વેલરીની શુદ્ધતા વિશે ખાતરી આપશે અને જો ગ્રાહક તેની પાસે પડેલી જ્વેલરી વેચવા માંગતો હોય તો તે પણ ઉપયોગી થશે.
