જો અમેરિકા ડિફોલ્ટ થશે, તો સમગ્ર વિશ્વમાં મચશે હાહાકાર

 Businees, EL News

વિશ્વની સૌથી મોટી મહાસત્તા ગણાતું અમેરિકા પર ડિફોલ્ટ થવાનો ખતરો તોળાઈ રહ્યો છે. રાષ્ટ્રપતિ જો બાઇડનની સત્તાધારી ડેમોક્રેટિક પાર્ટી અને વિપક્ષી રિપબ્લિકન પાર્ટી વચ્ચે લોનની મર્યાદા વધારવાને લઈને તણાવનું વાતાવરણ છે. દરમિયાન, નિષ્ણાતો ચેતવણી આપી રહ્યા છે કે જો અમેરિકા બંને પક્ષો દ્વારા રાજકીય ચાલાકીની આ રમતમાં ડિફોલ્ટ કરી જાય છે તો તે સમગ્ર વિશ્વ માટે વિનાશક હશે.

અમેરિકાએ 19મી જૂને જ તેની દેવાની મર્યાદા વટાવી દીધી હતી. ત્યારથી યુએસ ટ્રેઝરીએ ડિફોલ્ટને ટાળવા માટે ઘણા પગલાં લીધાં છે પરંતુ કોઈ ફાયદો થયો નથી અને જો આ પરિસ્થિતિ ચાલુ રહેશે, તો સમયસર દેવું ન ચૂકવવાને કારણે યુએસ થોડા અઠવાડિયામાં ડિફોલ્ટ થઈ જશે.

અમેરિકાના ડિફોલ્ટ થવાની શક્યતા કેટલી?

આ પણ વાંચો… વલવાડા ગામમાં 2 વર્ષ પહેલા ઘરોમાં નળ મુક્યા છતાં પાણી નથી

ન્યૂયોર્ક યુનિવર્સિટીના સ્ટર્ન સ્કૂલ ઑફ બિઝનેસના અર્થશાસ્ત્રના પ્રોફેસર લોરેન્સ જે. વ્હાઈટએ જણાવ્યું કે આ રાજકીય મુદ્દો હોવાને કારણે આ અંગે કોઈ કંઈ કહી શકે નહીં.

તેમણે કહ્યું, ‘મને આશા છે કે કોઈ ઉકેલ મળી જશે, પરંતુ આ બટેરોની રમત છે જેમાં બેમાંથી કોઈ એક પક્ષે ઝૂકવું પડશે, પરંતુ જો કોઈ પક્ષ ઝૂકવા તૈયાર ન હોય, તો તે મહાન ચિંતાની બાબત બની જશે.

ડિફોલ્ટથી બચવા માટે અમેરિકી સંસદે દેવાની મર્યાદા વધારવી પડશે, પરંતુ રિપબ્લિકન પાર્ટી તેના માટે સહમત નથી. તેમનું કહેવું છે કે જો બાઇડન સરકારે પહેલા પોતાના ખર્ચમાં કાપ મૂકવો જોઈએ. આ કારણોસર, યુએસ સંસદના ઉપલા ગૃહ પ્રતિનિધિ સભામાં દેવાની મર્યાદા વધારવા સંબંધિત બિલ પસાર થઈ રહ્યું નથી. ઉપલા ગૃહમાં રિપબ્લિકન પાર્ટીની બહુમતી છે અને તે બિલને પસાર થવામાં રોકી રહી છે.

મૂડીઝ એનાલિટિક્સના સહયોગી નિર્દેશક બર્નાર્ડ યારોસ કહે છે કે ડિફોલ્ટ તારીખ નજીક આવતાં બંને પક્ષો વચ્ચેની મડાગાંઠ અંગે ચિંતા વધી છે. ડિફોલ્ટ તારીખ એ દિવસ છે જ્યારે તિજોરીમાં બીલ ચૂકવવા માટે નાણાં સમાપ્ત થઈ જશે. એપ્રિલમાં ઓછા ટેક્સ કલેક્શનને કારણે ડિફોલ્ટ તારીખ ઓગસ્ટને બદલે 1 જૂન કહેવામાં આવી રહી છે.

યારોસ કહે છે કે જો ટ્રેઝરી 15 જૂન સુધીમાં ડિફોલ્ટને કોઈ રીતે ટાળી શકે છે, તો ટેક્સ અને વ્યવસાયો અને લોકોને નવા પગલાંથી પ્રાપ્ત $ 150 બિલિયનને થોડા સમય માટે રાહત મળશે. આ કારણે અમેરિકાની તિજોરીમાં જુલાઈના અંત સુધી અને ઓગસ્ટની શરૂઆતમાં પણ પૂરતા પૈસા હશે.

જો કે, તે સ્પષ્ટ નથી કે વર્તમાન પરિસ્થિતિમાં તિજોરી જૂનના મધ્ય સુધીમાં પોતાને ડિફોલ્ટથી બચાવી શકશે કે કેમ.

જો અમેરિકા ડિફોલ્ટ થઈ ગયું તો…?

જો ડેમોક્રેટ્સ અને રિપબ્લિકન બંને વચ્ચે મડાગાંઠ ચાલુ રહે અને અમેરિકા એક અઠવાડિયા સુધી પણ ડિફોલ્ટ કરી જાય છે તો તેની ખૂબ જ ખરાબ અસર પડશે. યારોસનું કહેવું છે કે તે વિનાશક હશે કારણ કે તે પછી 2008ની નાણાકીય કટોકટી જેવી મંદી આવશે. અમેરિકી સરકારે તાત્કાલિક તેના ખર્ચમાં ઘટાડો કરવો પડશે અને સરકારી ખર્ચમાં કાપ મુકવામાં આવશે.

યુએસ ટ્રેઝરીઝ પર માર્ચમાં પ્રકાશિત થયેલા વિશ્લેષણમાં, યારોસ અને મૂડીઝના કેટલાક સાથીઓએ જણાવ્યું હતું કે આ કાપ અર્થતંત્રને અસર કરશે અને વૃદ્ધિ પર ભારે અસર કરશે.

પ્રોફેસર લોરેન્સ જે. વ્હાઇટનું કહેવું છે કે આવી સ્થિતિમાં નાણાકીય બજારોમાં ઉથલપાથલ થશે, વ્યાજદર વધશે અને ડોલર નબળો પડશે. વ્હાઇટ એમ પણ કહે છે કે જો રાજકીય મડાગાંઠ ચાલુ રહેશે, તો વ્યાજ દરો વધુ ઉંચા જશે, જેના કારણે લોકો ઉધાર લેવા અથવા રોકાણ કરવામાં કતરાશે. તેમનું  કહેવું છે, ‘આ માત્ર અમેરિકાની અર્થવ્યવસ્થા સાથે નહીં, પરંતુ સમગ્ર વિશ્વને અસર કરશે. આ કોઈ માટે સારી વાત નહીં હોય.’

ડિફોલ્ટ થવા પર અમેરિકાને થશે મોટું નુકસાન

જો અમેરિકા થોડા દિવસો માટે પણ ડિફોલ્ટ થશે તો તેની અસર અર્થવ્યવસ્થા પર પડશે. પ્રો. વ્હાઇટનું કહેવું છે, ‘દુનિયા કહેશે કે અમે યુએસ ટ્રેઝરી પર એટલો વિશ્વાસ કરી શકતા નથી જેટલો પહેલા કરતા હતા. વિશ્વ ટ્રેઝરી પ્રત્યેની તેની જવાબદારીઓને એટલી ગંભીરતાથી લેશે નહીં જેટલી તે પહેલા લેતું હતું.

લોન લેવા માટે, ટ્રેઝરી સરકારી બોન્ડ બહાર પાડે છે, જે વ્યાજ સાથે પરત કરવાના હોય છે. પ્રો. વ્હાઇટ કહે છે, જો યુએસ ડિફોલ્ટ થશે, તો ટ્રેઝરી બિલ્સ અને બોન્ડ્સ માટે વ્યાજ દરો વધશે. તેના કારણે અમેરિકાના લોકો પર ટેક્સનો બોજ વધશે. આ યુએસ ચલણ ડોલરના વર્ચસ્વને પણ પડકારશે, જે દાયકાઓથી સૌથી મજબૂત આંતરરાષ્ટ્રીય ચલણ રહ્યું છે. અન્ય દેશોના ચલણની નબળાઈનો લાભ લઈને ડોલર બજારમાં પોતાનું વર્ચસ્વ ઘટાડી શકે છે.

ઘટી જશે અમેરિકન નાણાકીય સંસ્થાઓનું રેટિંગ

મૂડીઝે ચેતવણી આપી હતી કે જો કે આ નિશ્ચિત નથી છતાં, જો ક્રેડિટ રેટિંગ એજન્સીઓ બિલ ચૂકવવામાં નિષ્ફળતા માટે ટ્રેઝરીઝને ડાઉનગ્રેડ કરે છે, તો આવા કોઈપણ ડાઉનગ્રેડના પરિણામે યુએસને નોંધપાત્ર નુકસાન થશે. યુએસ નાણાકીય સંસ્થાઓ, બિન-નાણાકીય કોર્પોરેશનો, નગરપાલિકાઓ, ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રદાતાઓનું રેટિંગ ડાઉનગ્રેડ કરી દેવામાં આવશે. ફેની મે, ફ્રેડી મેક અને ફેડરલ હોમ લોન બેંક સહિત યુએસ સરકાર દ્વારા સમર્થિત સંસ્થાઓ સૌથી વધુ ડાઉનગ્રેડ જોશે.

મૂડીઝે કહ્યું, ‘આવી સ્થિતિમાં અમેરિકા કેટલાક તાત્કાલિક પગલાં લઈ શકે છે, પરંતુ ત્યાં સુધીમાં મોટું નુકસાન થઈ ચૂક્યું હશે.’ પ્રો. વ્હાઇટ કહે છે, ‘અમે હજુ સુધી આ સમસ્યાનું નિરાકરણ કર્યું નથી, જે સારી બાબત નથી.’