Business, EL News
ફર્જી વેબ સિરીઝથી નકલી નોટો ફરી ચર્ચામાં આવી છે. જોકે નકલી નોટો બનાવવી એ બાળકોની રમત નથી. જો કે, મોટા ખેલાડીઓ આ રમતમાં વ્યસ્ત છે. તેઓ નવી ટેકનિક વડે અસલી નોટ બનાવવાના પ્રયાસમાં લાગેલા છે. ક્યારેક તેઓ આમાં સફળ થાય છે તો ક્યારેક પકડાઈ જાય છે. આ નકલી નોટો એવી રીતે બનાવવામાં આવે છે કે જ્યાં સુધી લોકોને ખબર પડે કે તે નકલી છે ત્યાં સુધીમાં ઘણું વિલંબ થઈ ગયું હોય છે.
જો તમારી સાથે ક્યારેય આવું થાય. એટલે કે, કોઈ તમને નકલી નોટ આપે અથવા તમને એટીએમમાંથી જ નકલી નોટ મળી જાય, તો તમારે શું કરવું જોઈએ. આરબીઆઈનો નિયમ છે કે, જો કોઈ બેંકના એટીએમમાંથી નકલી નોટ નીકળે છે, તો તે બેંક તે નોટને ફરજિયાતપણે એક્સચેન્જ કરશે. જો કે, તેના માટે તમારે એટીએમની સામે નકલી નોટની ઓળખ કરવી પડશે અને પછી ત્યાં લગાવેલા કેમેરા પર નોટની આગળ અને પાછળ બંને બાજુ બતાવવી પડશે. જો ત્યાં કોઈ સુરક્ષા ગાર્ડ હોય તો તેને પણ જાણ કરો.
ટ્રાન્જેક્શનમાં મળેલી નકલી નોટનું શું કરવું ?
આવી સ્થિતિમાં નોટો બદલવી ખૂબ મુશ્કેલ બની જાય છે. જો કે, જો તમને મોટી સંખ્યામાં નકલી નોટો મળે, તો તેને શક્ય તેટલી વહેલી તકે આરબીઆઈની નજીકની શાખામાં લઈ જાઓ. તમારી પાસે મજબૂત પુરાવા હોવા જોઈએ કે તમને ભૂલથી આ નકલી નોટો મળી છે. તેની સાથે તમારે નજીકના પોલીસ સ્ટેશનને પણ જાણ કરવી પડશે.
નકલી નોટોને ચલાવવાનો પ્રયાસ ના કરો
જો તમને નકલી નોટો મળે છે, તો તેને છુપાવવાનો પ્રયાસ કરશો નહીં અથવા તેને બજારમાં ચલાવવાનો પ્રયાસ કરશો નહીં. જો તમે આવું કરતા જણાય તો તમારી સામે IPCની કલમ 489C હેઠળ દંડાત્મક કાર્યવાહી થઈ શકે છે. આમાં તમને 7 વર્ષથી લઈને આજીવન કેદ સુધીની સજા થઈ શકે છે. ઉપરાંત, તમને ભારે દંડ પણ થઈ શકે છે.
કેવી રીતે ઓળખવી
નકલી નોટનું વોટરમાર્ક (મહાત્મા ગાંધીનું ચિત્ર, કરન્સી નોટની ડિનોમિનેશન પ્રિન્ટ) અસલી નોટની સરખામણીમાં જાડું અને કદરૂપું હોય છે. ગ્રીસ અથવા તેલના ઉપયોગને કારણે આવું થાય છે. આ સિવાય નોટની કિનારીઓ પર ત્રાંસી રેખાઓ બનાવવામાં આવે છે, જેને બ્લીડ લાઇન કહેવામાં આવે છે. તેમની વચ્ચે 2 સર્કલ હોય છે. 100-200ની નોટ પર 4 બ્લીડ લાઇન હોય છે, 500ની નોટ પર 5 અને 2000ની નોટ પર 7 બ્લીડ લાઈન હોય છે. સિક્યોરિટી થ્રેડ કે જેના પર ભારત અને RBI લખેલું છે તે નોટની અંદર દેખાતું હોવું જોઈએ.
